Kan een variabele die door de onafhankelijke variabele wordt beinvloedt ook als moderator worden gebruikt?

Question

Hallo hallo,

Ik wou eens vragen, kan een variabele, waarvan je verwacht dat die ook door de ov beïnvloed wordt, maar die geen oorzakelijke invloed op de av heeft, als moderator gebruikt worden?

Visueel ziet dat er zo uit:

http://oupsy.nl/help/?qa=blob&qa_blobid=1956369034665654030

Kan dat als conceptueel model?

Met dank bij voorbaat!

Answer 1

Volgens mij komt dit heel vaak voor: de OV en moderator hangen enigszins samen (al dan niet causaal), maar tussen moderator en AV is er geen significante samenhang. Het lijkt me zelfs een erg "mooi" model...

Stel bijvoorbeeld dat je "Geslacht" als OV neemt, "Stereotiepe Overtuiging"  (de overtuiging dat jongens beter zijn in wiskunde dan meisjes) als moderator, en "Wiskundeprestaties" als AV. Dan zou het kunnen dat de moderator (Stereotiepe Overtuiging) niet samenhangt met de prestaties (geen correlatie tussen Stereotiepe Overtuiging en Prestaties), maar wel met geslacht (meisjes zouden er meer kunnen van overtuigd zijn dan jongens). Tegelijk is het goed mogelijk dat Stereotiepe Overtuiging geen rol speelt bij jongens, maar wel bij meisjes (jongens presteren gemiddeld beter dan meisjes, onafhankelijk van hun Overtuiging; maar meisjes presteren slechter naarmate ze meer overtuigd zijn dat hun eigen sekse slechter presteert), In dit voorbeeld is er voor de beide geslachten samen geen samenhang tussen moderator en AV, maar wel voor 1 geslacht (de meisjes). Als alternatief model zou je dus kunnen zeggen dat Geslacht de samenhang modereert tussen Stereotiepe Overtuiging en Wiskundeprestaties. Je zou bij dat alternatief model precies dezelfde (regressie)analyse kunnen gebruiken als bij het eerste model. Maar in het tweede model zou je wel een samenhang hebben tussen moderator (Geslacht) en AV ()Prestaties)...

Luc

Answer 2

Hoi Luc,

Hartelijk dank voor je reactie! Je hebt me hiermee wel wat gerustgesteld.

'k Vind het wat te ingewikkeld en langdradig om mijn effectieve conceptueel model hier te beschrijven (en dat is eigenlijk ook niet de bedoeling), maar in mijn onderbouwing is er wel een samenhang tussen de mod en de av, wat juist een reden is om de mod bij het onderzoek te betrekken (maar het is wel vrij duidelijk dat de mod de av niet veroorzaakt). In mijn model en onderbouwing kan ik er echter niet onderuit dat de ov waarschijnlijk wel een/de veroorzaker is van zowel de av als de mod.

Ik hoop dat dit geen probleem is, en dat de docent het zoals jij het noemt ook een "mooi" model vindt ;-)

Answer 3

Eigenlijk is deze vraag alleen relevant als je nog je design aan het ontwikkelen bent. Dergelijke relaties kun je niet onderzoeken zonder een experiment met meerdere meetmomenten. Mocht je je data al hebben, dan maakt het dus niet uit of het theoretisch mogelijk is :-) Je kunt het dan immers toch niet goed analyseren; je design beperkt de conclusies die je kunt trekken. ALS je nog in je design-fase zit, is het vooral de vraag of je conceptueel model theoretisch hout snijdt. Zoja, dan is de volgende stap om met je begeleider na te denken over hoe je je onderzoek op moet zetten om te toetsen of de causale verbanden, zoals je ze hypothetiseert, ook bestaan.

[toevoeging: ik veronderstelde impliciet dat dit een BT of MT onderzoek betrof. Als dit over een Psychologisch Survey-onderzoek gaat, geldt dat je gewoon voort kunt gaan, zolang het theoretisch hout snijdt. Binnen PS gaat het vooral om de ervaring, en is er geen ruimte voor complexe experimentele repeated measures designs.]