Is het stellen van een gerichte hypothese toegestaan als niet eenzijdig getoetst wordt?

Question

L.S.

In de cursus KDA (uitlopende versie, S13131) wordt gesproken over eenzijdig toetsen bij gerichte hypothesen.

Uit vragen en opmerkingen op OUPSY merk ik op dat eenzijdig toetsen in de praktijk niet voorkomt. Het eenzijdig toetsen werd vooral gebruikt als didactisch middel, niet om werkelijk uit te voeren (in de psychologie).

Mijn vraag hierover is: mag/ moet een hypothese dan wel gericht opgesteld worden?

Een hypothese van oefententamen (en data-analyse, opd. 6.3.4) Het oordeel van administratief en uitvoerend personeel over het werkklimaat minder gunstig is dan het oordeel van beleidsmakend en leidinggevend personeel.

Uit analyse blijkt het volgende: Het gemiddelde klimaatoordeel van de beleidsmedewerker is M=2.84 (SD=.34). Het gemiddelde klimaatoordeel van de uitvoerend medewerker is M=2.58 (SD=.36). Het verschil tussen de gemiddelden is significant: t(68)=2.70, p=.009

SPSS heeft tweezijdig getoetst. De p-waarde is .009 en als ik het goed begrijp moet ik deze waarde laten staan. Maar wat zegt dit dan over de hypothese? Ik heb feitelijk alleen laten zien dat er een verschil is tussen het oordeel van het administratief personeel en het beleidsmakend personeel en niet in welke richting. Vandaar de vraag: mag/ moet ik wel gerichte hypothesen stellen?

En moet ik dan altijd kiezen voor 95% BI?

Ik vind het wat verwarrend. Hopelijk kunt u me wat duidelijkheid verschaffen.

Met vriendelijke groet, Peter Paul.

Answer 1

Ja, je mag een hypothese gericht opstellen.

Sterker nog, als je op basis van empirische evidentie uit ander onderzoek, theorie, en logica geen richting kunt formuleren, dan moet je denk ik geen hypothese formuleren. Je hebt dan te weinig informatie. Een hypothese dient een basis te hebben: als je niet weet hoe een verband zich zal manifesteren, maar gewoon (exploratief) kijkt of het er gaat zijn, dan kun je beter alleen een onderzoeksvraag formuleren.

Hypothesen betreffen de verwoording van het toetsen van een theoretische verwachting, en als je geen theoretische verwachting hebt die richting aan je hypothese geeft, dan zou ik geen gerichte hypothese formuleren.

Je mag dus absoluut gerichte hypothesen formuleren: en ik denk dat de meeste hypothesen gericht zullen zijn.

Of je een gerichte hypothese formuleert of niet - of je uberhaupt een hypothese formuleert of niet - staat echter los van je analyses. Die zijn altijd hetzelfde: analyses betreffen het verband tussen twee of meer variabelen, en kun je gebruiken om te bepalen of het aannemelijk is dat een verband dat je in je steekproef aantreft, ook in de populatie bestaat.

Als je geen hypothese hebt geformuleerd heb je daarmee je onderzoeksvraag beantwoord.

Als je wel een hypothese hebt geformuleerd kun je deze uitkomsten interpreteren als evidentie die in lijn is met je hypothese, of niet in lijn is met je hypothese. Dit hangt, bij een gerichte hypothese, onder andere af van de richting van het verband.

En je gebruikt dus altijd een 95% betrouwbaarheidsinterval.