Bij het woord 'manipulatie' ontbreekt eigenlijk het woord dat het antwoord is: het betreft een 'experimentele manipulatie'. Een controlegroep is niet zozeer een groep die ongemoeid gelaten wordt, maar de groep die de 'niet-X' ontvangt, waarbij X de veronderstelde causal agent voor fenomeen Y is.
Dat kan in de praktijk betekenen dat 'niet-X' soms manifesteert als het met rust laten van een groep (bijvoorbeeld een groep respondenten die nog op een wachtlijst staat), maar ook een groep die een neutraal stimulus krijgt (een placebo, of een neutrale tekst, etc.). Belangrijk is vooral dat een controlegroep niet in aanraking komt met het experimentele stimulus, slechts met een neutraal (niet-experimenteel) stimulus