Wanner ss er sprake van een cross-over-effect?

Question

Hallo,

Ik ben al een aantal dagen aan het stoeien met het begrip cross-over-effect. Ik krijg niet helemaal helder wat het nu precies is.

Is er sprake van een cross-over-effect als uit de manipulatiecheck  blijkt dat de manipulatie effect heeft gehad echter dat het effect in de tegengestelde richting is (anders dan je had voorgesteld). Spreek je dan van een cross-ver-effect of heb je het dan over een significant effect alleen dan in de tegengestelde richting?

Of heb je een cross-over-effect als de ene manipulatie het effect heeft alsof het de manipulatie van de andere conditie betrof?

Ik neig zelf naar de 2de maar het blijft maar dwalen in mijn hoofd.  

Ik hoor het graag.

Met vriendelijke groet,

Angela Steen - de Konink

Answer 1

De kunst van een manipulatiecheck om eerst te realiseren wat het bestaansrecht ervan is.

Een experiment is een uiterst gekunstelde situatie (wat een bedreiging van ecologische validiteit oplevert). Het construct waar we de causale relatie van willen toetsen kunnen we vaak niet direct manipuleren. Ik kan bijvoorbeeld niet aan een knop draaien om mensen vrolijk of verdrietig te maken. Ik moet dus creatief worden. In plaats van een letterlijke knop kan ik bijvoorbeeld besluiten om mensen een zielig verhaal te laten lezen of een van mijn klassieke dijenkletsers. Zo hoop ik dat de tekst de rol van 'emotieknop' overneemt. 'Type tekst' is dan een operationalisatie van het construct 'affect', met 'grappige tekst' als operationalisatie van 'positief affect' en 'zielig verhaal' als operationalisatie van 'negatief affect'.

De fout is dan om in een verslag puur over de invloed van 'type tekst' te spreken, alsof ik echt in díe teksten geinteresseerd ben. Mijn hoop is namelijk niet om de invloed van die teksten op bijvoorbeeld studieprestatie te toetsen, maar om de invloed van 'affect' op studieprestaties te toetsen. 'Type tekst' is dus niets meer dan een proxy voor affect.

Dan maak ik eigenlijk wel wat aannamen, die ik eerst hard moet maken voordat ik mag doen alsof ik affect manipuleer wanneer ik teksten varieer. Aan de eerste twee condities moet sámen worden voldaan (beide zijn necessary, maar geen zijn sufficient conditions). Het liefst voldoen allen.

1. De teksten induceren affect: eerst moet ik vaststellen of de typen teksten uberhaubt een verandering in affect teweeg brengen.
2. De teksten indiceren het juiste affect. Als type tekst een goede operationalisatie is van affect, dan zou een grappige tekst positief affect moeten induceren, en een zielige tekst negatief affect.
3. Geen cross-over van andere manipulaties. Als er ook op een andere variabele een manipulatie plaatsvindt mag de ene manipulatie de andere niet 'vervuilen'. Als ik naast 'affect' ook nog 'geslacht' als between-subject variabele heb, dan mag het niet zo zijn dat 'geslacht' ook nog een impact heeft op 'affect'. Het was de bedoeling dat 'Type Tekst' op zichzelf een onafhankelijke operationalisatie is van 'affect'. Als geslacht ook nog verschillen in affect oplevert, dan wordt onduidelijk welke affectverschillen toe te schrijven zijn aan de experimentele manipulatie, en welke aan geslacht. Een bedreiging van de interne validiteit door confounding. 
4. Geen interactie tussen manipulaties; het moet ook niet zo zijn dat de werking van de experimentele manipulatie op het doelconstruct (Type Tekst als operationalisatie van affect) afhangt van een andere manipulatie. Als mannen de zielige tekst grappig vinden, en vrouwen de grappige tekst zielig, of boosmakend, dan is het ook lastig om een relatie tussen Type Tekst en Studieprestatie toe te schrijven aan de experimentele manipulatie. Dit kan onbedoeld bijvoorbeeld gebeuren, wanneer de 'grap' gebouwd is op een vrouwonvriendelijk stereotype. 

Ik hoop dat dit een en ander verduidelijkt?